Jasełka – A oni Cię nie poznają

Jasełka – A oni Cię nie poznają.

POSTACIE: ZACHARIASZ, ELŻBIETA, MARYJA, JÓZEF, PASTERZE: JAKUB, BARTOSZ, MATEUSZ, HEROD, SŁUGA, WRÓŻKA, ARCYKAPŁAN, DIABEŁ, ARCHANIOŁ/ANIOŁ, KACPER, MELCHIOR, BALTAZAR, GŁOS ZZA SCENY, DIABEŁ

 

Wnętrze domu. Elżbieta pierze bieliznę. Zachariasz przechadza się po mieszkaniu

 

Zachariasz: Droga Elżbieto, dziś losowanie. Może i ja będę mógł złożyć Panu ofiarę?

 

Elżbieta: Pokładaj swą nadzieję w Panu, Zachariaszu. Wszak wszystko leży w rękach naszego Boga. Być może zechce, abyś i ty odnowił ogień i spalił wonności… Ufaj…

 

Zachariasz: Jestem już stary moja droga, wkrótce przyjdzie mi umrzeć…

 

Zachariasz siada na krzesełku zrezygnowany

 

Modliłem się o potomka, ale widocznie nie jestem miły Bogu. Może to kara Boża, może hańba?  Dlaczego miałby mnie wysłuchać w takiej chwili?

 

Elżbieta: Ufaj Zachariaszu…. ufaj…. (odkłada bieliznę, zwraca się do męża) No idź już, bo spóźnisz się na losowanie… wiesz przecież, że tylko raz można stanąć w Najświętszym Miejscu… czas na ciebie Zachariaszu.

 

Zachariasz: Obyś miała rację droga żono… tłumy przed świątynią, wkładają losy…

(rozkłada ręce) Panie, dozwól i mnie dostąpić do Twego Najświętszego Miejsca.

 

Zachariasz wychodzi. Elżbieta modli się – klęka, rozkłada ręce

 

Elżbieta: Boże mój! Ja i mój mąż jesteśmy sprawiedliwymi wobec Ciebie i postępujemy nienagannie według wszystkich przykazań i przepisów Twoich. Dozwól dziś mojemu mężowi dostąpić do Najświętszego Miejsca, nie pogardzaj nami, wysłuchaj naszych modlitw jakie kornie do Ciebie zanosimy, albowiem chwalimy Cię ustami naszymi i pokładamy wszelką ufność w Tobie.

 

Elżbieta podnosi się z kolan, bierze miednicę i wychodzi

 

Śpiew:  Schemma Izrael

Jedyny Pan prawdziwy Bóg

Wszystko co mam oddaję Mu

On jedynym Panem jest

Schemma Izrael, Schemma Izrael

 

Maryja wchodzi do wnętrza izby śpiewając, wyciąga materiał, igłę i nici i w trakcie śpiewu szyje. Gdy śpiew milknie do wnętrza wchodzi Anioł Gabriel.

Maryja  gwałtownie wstaje z miejsca, rzuca tamborek i przestraszona cofa się jeden krok

 

Anioł: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą.

 

Anioł rozkłada ręce na znak pozdrowienia

 

Nie bój się Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca.

 

Maryja: Jak to się może stać? Przecież nie znam męża któremu miałabym być poślubiona.

 

Anioł: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi będzie nazwane Synem Bożym. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego.

Maryja: (klęka, składa ręce na piersiach) Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według Twego słowa.

 

Maryja: (śpiewa) Wielbić Pana chcę, radosną śpiewać pieśń, wielbić Pana chcę on źródłem życia jest.

Maryja wychodzi śpiewając, chór włącza się kanonem

 

Józef: Jeszcze kilka kroków Maryjo, tam, na wzgórzu odpoczniemy.

 

Maryja: Jestem już bardzo zmęczona Józefie, ale taką drogę nam Bóg dyktuje więc przyjmę            z pokorą polecenia Pana.

 

Józef: Spójrz Maryjo, tam w dole widać ogień. Może będą tam jacyś ludzie, którzy podpowiedzą nam gdzie szukać noclegu. Pójdźmy do nich.

 

Józef z Maryją podchodzą do pasterzy, którzy siedzą przy ognisku i grają na fujarkach.                                                   Dwóch pasterzy leży tyłem do Józefa i Maryi

 

Józef: Witajcie!

 

Jakub: Witajcie pielgrzymi.

 

Mateusz: Dokąd zmierzacie w taką ciemną noc?

 

Józef: Idziemy do Betlejem na spis ludności. Pochodzę z rodu Dawidowego i tam muszę się zapisać, gdzie korzenie moje. Idziemy z Nazaretu, szmat drogi za nami, a moja małżonka jest          w błogosławionym stanie i odpocząć musi. Czy są tu jeszcze jakieś domostwa w pobliżu?

 

Bartosz: Spóźniliście się, bo wszystkie kwatery już pozajmowane, ale tam w dole jest gospoda. Może mają jeszcze wolne miejsca na spoczynek.

 

Jakub: Pełno dziś pielgrzymów wokoło. Cezar wydał rozporządzenie i każdy szuka choćby kąta, by szatę rozłożyć. Miejsca w mieście już brakuje. Żal mi was, bo widzę, że nie jesteście majętni. Gdybyśmy tu mieli choćby małą grotę, to miejsce by się i dla was znalazło, ale my tylko przy ognisku…

 

Mateusz: Prawda, mój dom jest daleko, ale sercem gorącym bym was powitał i zapłaty bym się nie spodziewał. Ugościłbym was jako najzacniejszych gości, i posłanie bym przygotował, ale to szmat drogi…

 

Maryja: Dziękujemy wam za dobre słowa, ale iść dalej nam trzeba. Zostańcie z Bogiem.

 

Józef: Z Bogiem.

 

Jakub: Niech  Pan będzie i z wami dobrzy ludzie…

 

Bartosz: Jakub, Mateusz… owce nam z pastwiska uciekają, szybko, bo nie połapiemy.

 

Mateusz i Bartosz biegną za owcami, a Jakub podchodzi wolno do sceny

 

Jakub: Dziwni to pielgrzymi, tyle zmęczenia na ich twarzach a nie grymaszą, nie płaczą jako inni, a od niewiasty jakaś jasności bije, jakby łuna … aj prości my ludzie, ale dobrego człowieka rozpoznać umiemy… szkoda ich, bo daleka przed nimi droga. Bywajcie (podnosi rękę jakby na pożegnanie)

 

Józef: Spocznij trochę Maryjo, bo z sił opadasz…

Maryja: Tak Józefie, jestem już bardzo zmęczona, a droga przed nami jeszcze długa…

 

Józef: Przysiądź sobie Maryjo na tym kamieniu, a ja pójdę zapytać o nocleg dla ciebie. Ja czuwać będę, ale ty musisz spocząć.

Józef odchodzi i puka do drzwi

Głos: Czego?

 

Józef: Szukam noclegu dla mojej małżonki brzemiennej.

 

Głos: A ile płacisz pielgrzymie?

 

Józef: Nie mamy wiele, ale…

 

Głos: A my nie mamy miejsca dla żebraków. Wynoś się stąd.

 

Józef: Może choć kąt jakiś maleńki, albo stajenka licha, aby tylko posłanie rozłożyć?

 

Głos: Powiedziałem wara!

 

Józef: (odwrócony do widowni) Złoto im ojcem, a Ty przychodzisz pokorny i cichy. O Betlejem czy nie wiesz że z ciebie wyjdzie ten, co panować będzie światu całemu? Pokaż żeś godne króla swego!

 

Śpiew Nie było miejsca dla ciebie

Nie było miejsca dla Ciebie

W Betlejem w żadnej gospodzie

Musisz narodzić się Jezu

W stajni w ubóstwie i chłodzie

Nie było miejsca choć idziesz

Ogień niebieski zapalić

Uzdrawiać wskrzeszać nauczać

Świat od zagłady ocalić

 

Józef: Nie ma miejsca w gospodzie, ale widziałem stajenkę, gdzie bydło trzymają, może tam spoczniemy trochę. Niegodnie to miejsce dla Pana, ale nie mogę patrzeć już na twoją strudzoną postać….

 

Maryja: Dobre i w stajence miejsce dla mnie i dzieciątka. Będę chwalić Pana i za ten dar. Pójdźmy tam Józefie…

 

Jakub: Owce rozpierzchły jakby przestraszyły się czegoś.

 

Bartosz: Po całym pastwisku trudno było je znaleźć. Może zwierz jakiś tu buszuje. Musimy czuwać…

 

Mateusz: Może nie pośniemy… na chwałę Boga zaśpiewamy, to i Najwyższy roztoczy nad nami opiekę.

 

Jakub: Ja pierwszy pilnować będę… a gdy mnie sen nużyć będzie, to zbudzę i was…Śpijcie bracia, bo noc długa…

 

Mateusz i Bartosz układają się do snu, a Jakub przez jakiś czas siedzi i dłubie patykiem w ognisku.

Słychać ciche śpiewanie. Jakub zasypia

 

Śpiew Bracia patrzcie jeno…

Bracia patrzcie jeno

Jak niebo goreje

Znać że coś dziwnego

W Betlejem się dzieje

 

Rzućmy budy, warty, stada

Niechaj nimi Pan Bóg włada

A my do Betlejem

Pasterze zrywają się

 

Bartosz: Ratujmy owce, pastwisko się pali…

 

Mateusz: Uciekajmy czym prędzej bo i my poginiemy…

 

Jakub: Nie to nie pastwisko, to niebo całe w płomieniach, spójrzcie…

 

Anioł: „Nie bójcie się. Oto zwiastuję wam radość wielką, która będzie udziałem całego narodu. Dziś w mieście Dawida narodził się wam Mesjasz Pan. A to będzie znakiem dla was: znajdziecie niemowlę owinięte w pieluszki i złożone w żłobie”.

 

Paterze: (chórem) Do Betlejem złóżmy pokłon Panu, do Betlejem.

Ze śpiewem kolędy pasterze schodzą ze sceny

 

Komnata w zamku królewskim. Na środku stoi tron. Wchodzi Herod ubrany w pelerynę,

 za nim sługa niesie koronę i berło

 

Herod: Idź precz… czy nie widzisz że Panu twojemu ciąży już twoja obecność? Miernota…  Ja pan, powiadam idź precz, bo skrócę cię o głowę…

 

sługa wychodzi kłaniając się nisko

Herod siada na tronie, podpiera ręką głowę, po chwili klaszcze w dłonie. Wchodzi sługa

 

Herod: Nudzą mnie już wasze tańce, muzyka, śpiewy sprowadź mi wróżkę, ale szybko…

 

sługa wychodzi

 

Herod: Tępy, pusty naród… chcą abym i ja cieszył się z ich prostackich zabaw, tańców, śpiewów… dosyć już śmiechu… Herod wielki pan Judei ma wizje niczym prorok…

Ja jestem wielkim panem, wielkim wodzem, królem dla każdego człowieka, nie doczeka jutra ten, kto się sprzeciwi mojej woli… ha, ha, ha….

 

wchodzi wróżka

 

Wróżka: Witaj panie mój i władco… gdy tylko usłyszałam twój głos pospieszyłam czym prędzej, aby pocieszyć mojego króla… (kłania się)

 

Herod: Sny straszliwe dręczą mnie nocami, nie mogę już cieszyć się z zabaw… ten nikczemny naród… jacy oni żałośni… nie potrafią rozbawić swojego pana… (siada zrezygnowany na tronie)

Spójrz w swoją kulę i sprawdź moją przyszłość. Może sny moje są zapowiedzią wielkich rzeczy… potęga moja przerośnie wszelkie granice…. będę wielkim władcą i panem nad pany…

 

wróżka pociera kulę, wypowiada zaklęcia

Wróżka: Widzę… gwiazdę jaśniejącą ponad wszystkie gwiazdy… jej blask jaśnieje nad całą ziemią…

 

Herod: Ha, a nie mówiłem, przewyższę wszystkich swoją potęgą… ja wielki pan… kłaniać mi się będą…

 

Wróżka: Wielcy panowie całego świata podążają za jej promieniem…. niosą dary… gwiazda oświetla im drogę… prosty lud ciśnie się … hołd oddaje…

 

Herod: Co? Prosty lud? Nie chcę mieć do czynienia z tą miernotą! Czegóż oni chcą ode nie?… hmm… hołd oddają… to dobrze, mów dalej…. ja, ja będę panem ludu mego… !!! Oby tylko nie zechcieli wyciągnąć ręki do królewskiego skarbca… mów, mów dalej…

 

Wróżka: Panie, wielcy wszystkich krajów idą z pokłonem… ale … cóż to? ty także podążasz z tym tłumem… niesiesz koronę i berło w darze…

 

Herod: Co? Co mówisz? Ja mam oddać swoją władzę? Spójrz jeszcze raz, przetrzyj swą kulę, bo błędnie znaki odczytujesz…

 

Wróżka: Nie mylę się panie, twoja władza spoczywa w rękach małego dziecięcia… ukorz swą pychę przed Bogiem swym…

 

Herod: Milcz nędzna… ja tu jestem panem i bogiem… za chwilę stracisz głowę… twoje brednie wcale nie uspokoiły mnie – Heroda Wielkiego… a może… potomek mój będzie największym na ziemi? Nigdy, przenigdy na to nie pozwolę…!!! precz, zejdź mi z oczu…

 

Wróżka w pokłonach  wychodzi

 

Herod: Ja, ja tu jestem panem i nie będzie żadnego innego…  dziecię… nie będzie tu żadnego dziecięcia dopóki ja jestem królem Judzkiej ziemi…

 

w pokłonach wchodzi sługa

 

Sługa: Cześć ci królu mój i panie … niosę wieść, iż poczty królewskie widziano nadjeżdżające od Wschodu… piękne karawany, królowie strojni w bogate szaty… wartownicy donoszą, że możni ci Mesjasza szukają….

 

Herod: Co mówisz? Mesjasza? Ja jestem wybawicielem tego narodu, ja jestem królem…

Gdy przybędą do mojego pałacu powiadom mnie o tym natychmiast….

 

sługa wychodzi w pokłonach

 

Herod: Czegóż oni chcą? Dary niosą? Może już rozeszły się wieści o mojej potędze… sny, moje sny mówią prawdę… już cisną się możni z darami, za nimi przybędą inni… i (z ironią)… prosty lud… hołd złożyć… Ha, niech składają te swoje hołdy… i tak nie uszczypnę im nawet złamanego grosza    z królewskiej skarbony… pełzać będą niczym płazy przede mną….

 

klaszcze w dłonie, wchodzi sługa

 

sprawdź czy prosty lud także ciśnie się u bram mego pałacu… podaj koronę i berło

 

sługa wraca z koroną i berłem

 

Sługa: Królu mój i panie… mędrcy ze Wschodu są już u bram twojego pałacu…

 

Herod: wprowadź ich do mnie… (sługa wychodzi z pokłonem) zaraz dowiem się jakie dary wiozą władcy Judei…

Witajcie królowie ze wschodu słońca…. jakież bogi wprowadzają was w progi mojego pałacu?

 

Kacper: Witaj nam władco judzkiej ziemi… prorocy głoszą, że w twojej ziemi ma się Mesjasz narodzić.

 

Melchior: Dziś ujrzeliśmy gwiazdę na niebie zwiastującą dobrą nowinę i szybko wyruszyliśmy za jej promieniem.

 

Baltazar: Promienie tej gwiazdy oświetlały nam drogę wiodącą do twojej krainy i nagle przestały jaśnieć, gdy dotarliśmy do Betlejem…

 

Melchior: Wiemy, że właśnie tutaj przeczysta Panna ma narodzić syna, który będzie Królem całego świata…

 

Kacper: Wyzwoli on rodzaj człowieczy nie mieczem, nienawiścią i walką ale miłosierdziem przyniesie pokój całemu światu…

 

Herod: Król w judzkiej ziemi? Ja tu jestem królem i innego nie znajdziecie… król po wsze czasy… a to nowina (z ironią) … skoro tak mówicie, to może i ja go poznam? Ale po co w takim razie przybyliście do mojego pałacu? Czyż nie tutaj przestała świecić gwiazda? Toż do mnie wam drogę wskazywała…

 

Baltazar: Gwiazda znikła nad Betlejem, a my udaliśmy się do ciebie władco Judei, bo byliśmy pewni, że wiesz o niezwykłych rzeczach w twoim narodzie.

 

Herod: Nic tutaj nie dzieje się bez mojej wiedzy… zresztą zaraz zawołam arcykapłana, aby przedstawił nam historię tego niezwykłego panowania. Skoro mówicie, że tak głoszą pisma…

 

klaszcze w dłonie

Arcykapłan: Wzywałeś mnie królu…

 

Herod: Co mówią pisma… jak zowie się ta mieścina  w której ma się zjawić dziecina jako znak bożej potęgi?

 

Arcykapłan: (rozwija pisma) „A ty, Betlejem ziemio Judy, nie jesteś zgoła najlichsze spośród głównych miast Judy, albowiem z ciebie wyjdzie władca, który będzie pasterzem ludu mego, Izraela”… w Betlejem panie ma się dziecię narodzić…

 

Herod: (do Arcykapłana) Precz stąd!!!

Słyszeliście dostojni monarchowie… do Betlejem kierujcie swoje kroki… lecz… jeżeli znajdziecie już dziecię i matkę jego powiadomcie mnie o tym, albowiem ja również chcę oddać hołd nowonarodzonemu…

 

Kacper: Żegnaj dostojny monarcho… w powrotnej drodze poczet nasz tu zajedzie …

 

Melchior: Przekażemy ci ważne wieści…

 

Baltazar: Niech pokój będzie z tobą szlachetny władco…

 

królowie kłaniają się nisko i w pokłonach wychodzą

 

Herod: Nie wracają królowie, lud nie ciśnie się do bram mojego pałacu…biada wam przeklęci… !!!

To niemożliwe… nowy król? Władca?

Sprawę załatwię w sposób bezwzględny… i wtedy będę pewny że nie istnieje inny wódz… Ja, ja jestem niezmienny, niezastąpiony król…!!!

Diabeł: Przecież wcześniej słyszałeś, co rzekli ci trzej królowie –

– On największy w całym świecie urząd ma piaaastooowaaać.

 

z drugiej strony Heroda podchodzi anioł

 

Anioł: (ciepłym głosem, uspokajająco)

Bądź spokojny o swój tron. To są ziemskie rzeczy.

Nic ci nie zaszkodzi On – to jest Syn człowieczy.

 

Diabeł (z przekorą) Choć na razie jest maleńki i ci nie zagraża,

to pamiętaj czas jest prędki, wszystko się raz zdarza.

Więc nie pozwól, by bezpiecznie mógł rosnąć w potęgę.

Unicestwić trzeba Dziecię – zniszczyć! – jak najprędzej!

 

Anioł (prosząc – niemalże błagając i lamentując  nieco drżącym głosem)

Szatańska siła rozum  ci chce zmącić, serce chce zatruć i twą duszą rządzić.

Na wieczne męki chce do piekła zabrać.

Obudź się wreszcie – czas o duszę zadbać.

 

Diabeł (coraz bardziej pewny siebie)

Co ci po duszy, gdy władza się chwieje.

Masz się poddawać, gdy wietrzyk zawieje?

Ty jesteś zdolny huragan zatrzymać…

 

Herod: Tak, tak, wiem co robić… (klaszcze w dłonie)

 

wchodzi sługa

 

Weź pierścień królewski i daj rozkazy… dziś mam słyszeć tylko płacz i jęk wielki… koniec               z zabawą i śpiewem… niech żołnierze wyruszą do Betlejem…. nie chcę tam widzieć przy życiu żadnego dziecka do dwóch lat! Wykonać!

Oszukaliście mnie królowie ze Wschodu… mnie Heroda Wielkiego… biada wam…

 

osuwa się na tron zmęczony

 

Co to? (ożywia się) Tron drży pode mną… ciemność… lecę w przepaść… serce wali mi jak młotem… brak mi tchu… umieram….

osuwa się na ziemię

 

Królu z lichego miasta Betlejem… zabierz mą koronę i berło… zwyciężyłeś….

 

Herod umiera, sługa i wróżka ściągają go ze sceny

 

wnętrze stajenki

na środku Maryja z dzieciątkiem obok Józef, z drugiej strony Anioł

 

Maryja śpiewa: Lulajże Jezuniu moja perełko, lulaj ulubione me pieścidełko

Wszyscy Ref.: lulajże Jezuniu, lulajże lulaj, a ty go Matulu z płaczu utulaj

Zamknijże znużone płaczem powieczki

Utulże zemdlone łkaniem usteczki

Wszyscy Ref.: lulajże…

Dam ja Jezuskowi z chlebem masełka

Włożę ja kukiełkę w Jego jasełka

Wszyscy Ref.: lulajże…

Dam ja Jezuskowi słodkich jagódek

Pójdę ja ochoczo w serca ogródek

Wszyscy Ref.: lulajże…

Cyt, cyt, cyt zasypia małe Dzieciątko

Oto już zasnęło niby kurczątko

Wszyscy Ref.: lulajże…

podczas refrenu wchodzą pasterze

 

Mateusz: Oto my, prości pastuszkowie przybywamy, aby złożyć hołd Panu naszemu.

 

Jakub: Anioł obwieścił nam dobrą nowinę, więc porzuciliśmy owce nasze i przyszliśmy pokłonić się Zbawcy naszemu…

 

Bartosz: Przyjmij Panie te dary skromne i błogosław nam prostaczkom…

 

Śpiew: Dzisiaj w Betlejem

Dzisiaj w Betlejem

Dzisiaj w Betlejem, dzisiaj w Betlejem wesoła nowina

Że Panna Czysta, że Panna Czysta porodziła Syna

Ref.: Chrystus się rodzi nas oswobodzi

Anieli grają, króle witają

Pasterze śpiewają, bydlęta klękają

Cuda, cuda ogłaszają

wchodzą królowie

 

Kacper: Przybywamy do Ciebie z dalekiej krainy Królu nasz i Panie, świata Zbawicielu. Zechciej przyjąć dary, które u stóp Twych składamy. Oto złoto – symbol wielu królestw.

 

składa przed żłóbkiem skrzynkę ze złotem

 

Melchior: Panie, ty jesteś lekiem dla chorej ludzkości. Przyjmij kadzidło – symbol Twej świętości.

 

Baltazar: O Tobie mój Boże pisali prorocy, przyjmij ode mnie mirrę, boś jest naszym bratem pod ubogą strzechą i pobłogosław ludzkości na wszystkie czasy.

 

Śpiew: Bóg się rodzi…

Bóg się rodzi, moc truchleje, Pan Niebiosów obnażony

Ogień krzepnie blask ciemnieje, ma granice nieskończony

Wzgardzony okryty chwałą, śmiertelny Król nad wiekami

A słowo ciałem się stało i mieszkało między nami

 

Cóż masz niebo nad ziemiany, Bóg porzucił szczęście swoje

Wszedł między lud ukochany dzieląc z nim trudy i znoje

Niemało cierpiał niemało, żeśmy byli winni sami

A słowo ciałem się stało i mieszkało między nami

 

Podnieś rękę Boże dziecię, błogosław Ojczyznę miłą

W dobrych radach w dobrym bycie, wspieraj jej siłę swą siłą

Dom nasz i majętność całą i wszystkie wioski z miastami

A słowo ciałem się stało i mieszkało między nami